نه‌وزادی موهه‌ندیس : كورد و گه‌له‌كۆمه‌كیه‌كی نوێ‌ له‌ ناوچه‌كه‌دا .

کلیک بکەرە سەر وێنەی نوسەر دەگەیت بە ئەرشیڤەکەی

ئەرک نەبێت، کلیک بکەرە سەر سمبولی فەیسبووک، ئەم بابەتە بنێرە سەر بەشەکەت

له‌دوای سه‌رهه‌ڵدانی داعشه‌وه‌ له‌ساڵی 2014 به‌دواوه‌ دونیا سه‌رتاسه‌ر به‌گشتی وناوچه‌ی ڕۆژهه‌ڵاتی ناوین به‌ تایبه‌تی ڕووبه‌ڕووی شه‌پۆلێكی توندوتیژی و ناسه‌قامگیری سیاسی و ئابوری و سه‌ربازی و ئه‌منی بونه‌ته‌وه‌ و هه‌موانی سه‌رقاڵكردوه‌ و دونیا و ناوچه‌كه‌شی ڕووبه‌ڕووی گۆڕانكاری و مه‌ترسی گه‌وره‌ كردۆته‌وه‌ كه‌ پێده‌چێت گۆڕانكاری له‌ جوگرافیاو سنوره‌ ده‌ستكرده‌كانی ناوچه‌كه‌دا بكات و هه‌ندێك له‌ وڵاتان له‌سه‌ر نه‌خشه‌ی ناوچه‌كه‌ بسڕێنه‌وه‌ و هه‌ندێكی نوێش بێنه‌ بون و له‌دایكبوون.
مه‌ترسیه‌كان تابڵێی گه‌وره‌ن و به‌بێ‌ جیاوازیش به‌رۆكی هه‌موانیان گرتۆته‌وه‌، هه‌ربۆیه‌ هه‌موانیش به‌ بچوك و گه‌وره‌وه‌ له‌هه‌وڵی خۆلادان و دوورخستنه‌وه‌ی ئه‌و ئاگره‌ن له‌ نێو ماڵی خۆی و پاراستنی به‌رژه‌وه‌ندیه‌كانێتی و مانه‌وه‌یه‌تی له‌ده‌سه‌ڵاتدا. له‌و پێناوه‌شدا نه‌رمی و ته‌نازول و ته‌نانه‌ت ڕیسوایش قبوڵ ده‌كه‌ن. هه‌موان له‌ هه‌وڵی ڕێكخستنه‌وه‌ و توندوتۆڵكردنه‌وه‌ی نێو ماڵه‌كانی خۆیانن و هه‌ڵپه‌ی ئه‌وه‌ ده‌كه‌ن كه‌ له‌ناوخۆ و ده‌ره‌وه‌شدا پشتیوانی و هاوكاری و هه‌مئاهه‌نگی بۆ خۆیان كۆبكه‌نه‌وه‌ به‌مه‌به‌ستی خۆگونجاندنیان له‌گه‌ڵ ڕه‌وتی ڕووداوه‌كان و گۆڕانكاریی و ئاڵنكاریه‌كاندا.
له‌ئێستادا ئه‌وه‌ی به‌دیده‌كرێت و ده‌خوێنرێته‌وه‌ له‌ په‌راوێزی ئه‌و گۆڕانكاریانه‌دا له‌ هاوكێشه‌ سیاسی و هاوسه‌نگی هێزه‌كاندا ئه‌وه‌یه‌ كه‌ : وڵاتانی زلهێزی دونیاش به‌هه‌مان شێوه‌ بۆ پاراستنی به‌رژه‌وه‌ندیه‌كانی ئێستا و ئاینده‌یان و ڕۆڵ و كاریگه‌ریان له‌نه‌خشی داهاتوی ناوچه‌كه‌دا، له‌ ململانێیه‌كی توندی نهێنی و ئاشكرادان و هه‌وڵی پێكه‌وه‌نانی هاوپه‌یمانی و به‌ره‌ی سه‌ر به‌خۆیان ده‌ده‌ن دژ به‌و به‌ره‌ و لایانانه‌ی كه‌ گه‌ره‌كیانه‌ به‌هه‌مان شێوه‌ پشكی خۆیان بپچڕن له‌و كێكه‌ به‌له‌زه‌ته‌ی ناوچه‌ی ڕۆژهه‌ڵاتی ناوین كه‌ به‌درێژایی مێژووی كۆن و نوێ‌ جێگه‌ی ته‌ماعكاری و چاوتێبڕینی زلهێزه‌كانی دونیا بووه‌ .
ئه‌وه‌تا له‌لایه‌ك ئه‌مریكا و ئه‌وروپا گه‌ره‌كیانه‌ به‌هه‌ر شێوه‌یه‌ك بوه‌ كه‌ ڕژێمی به‌شار ئه‌سه‌د نه‌مێنێته‌وه‌ له‌ده‌سه‌ڵاتدا و ئاماده‌سازی ده‌كه‌ن بۆ قۆناغی ڕاگوزه‌ری و ڕێگه‌ خۆش ده‌كه‌ن بۆ سیسته‌می حوكمڕانیه‌كی نوێ‌ له‌و وڵاته‌دا له‌ چوارچێوه‌ی كۆبونه‌وه‌كانی جنێڤدا، كه‌ له‌ئێستادا سوریا و ڕووداوه‌كانی بونه‌ته‌ چه‌قی گۆڕه‌پانی ململانێكان و هه‌موان له‌سه‌ر حسابی خه‌ڵك و خاكی سوریا هێز و توانا سیاسی و سه‌ربازیه‌كانیان تاقیده‌كه‌نه‌وه‌ به‌بێ‌ گوێدانه‌ زیان و وێرانبوون و سووتماككردنی خاك و كۆچپێكردن و وه‌ده‌رنانی ملیۆنان كه‌سی بێگوناهی ئه‌و وڵاته‌.
له‌به‌رامبه‌ریشدا ڕوسیا كه‌وتۆته‌ خۆ و هه‌ر له‌سه‌ره‌تاوه‌ پاڵپشتی ڕژێمی سوریای ده‌كرد له‌ساڵی 2011 وه‌ كه‌ ده‌سپێكی ڕاپه‌ڕینه‌ جه‌ماوه‌ریه‌كانی سوریا بوو و هه‌وڵی مانه‌وه‌ی ده‌دا و كۆسپی ده‌خسته‌ به‌ر هه‌ر هه‌وڵێك به‌ره‌و گۆڕانگاری له‌و ڕژێمه‌دا، ڕوسیا ناهه‌قی نیه‌ چونكه‌ سوریا تاكه‌ پێگه‌ و قه‌ڵای ڕوسیایه‌ له‌ناوچه‌كه‌دا و به‌نه‌مان و گۆڕانكاری له‌و ڕژێمه‌دا ڕوسیا بۆ هه‌تاهه‌تایی جێگه‌ و پێگه‌ی خۆی له‌ناوچه‌كه‌دا له‌ده‌ست ده‌دات، له‌م پێناوه‌شدا به‌ره‌یه‌كی توندوتۆڵی پێكهێناوه‌ له‌گه‌ڵ ئێران و ڕژێمی سوریا و حیزبوڵای لوبنانی و ده‌سه‌ڵاتدارانی شیعه‌ مه‌زهه‌بی عێراقی كه‌ له‌ئێستادا له‌خولگه‌ی سیاسه‌ته‌كانی ئێراندا ده‌خولێته‌وه‌ و جارجاره‌ش به‌به‌رگی شیعه‌ مه‌زهه‌ب ده‌رده‌كه‌وێت له‌به‌رامبه‌ر به‌ره‌ی سونه‌ مه‌زهه‌بی عه‌ره‌بی سوونه‌ له‌ عێراق و سعودیه‌ و قه‌ته‌رو … هتد.
ئه‌وه‌ی جێگه‌ی تێڕامان و ته‌نانه‌ت سه‌یرو سه‌مه‌ره‌شه‌ كه‌ زۆر شێلگیرانه‌ كه‌وتۆته‌ خۆی و واده‌خوێنرێته‌وه‌ كه‌ توشی هیستریاش بوبێت و توشی فۆبیای كوردیش بوبێته‌وه‌، هه‌ڵوێست و په‌له‌قاژه‌ی توركیایه‌ دژ به‌هه‌موو هه‌وڵێك كه‌ له‌ به‌رژه‌وه‌ندی كورد و سه‌ركه‌وتنه‌كانی بێت و به‌ئاڕاسته‌ی پشتیوانی و هاوكاری سیاسی و سه‌ربازی كورد بێت له‌ناوچه‌كه‌دا، به‌داخه‌وه‌ هه‌ڵوێستی توركیا دژ به‌ كورد و ئاواته‌كانی له‌هه‌موان دوژمنانه‌تر و توندتره‌ هه‌رچه‌نده‌ وڵاتانی تری ناوچه‌كه‌ له‌ عێراق و سوریا و ئێران و ته‌نانه‌ت سونه‌كانی عه‌ره‌بیش له‌ سعودیه‌ و قه‌ته‌ر و … هتد. هه‌موانیان دژ به‌خه‌ون و ئاواته‌كانی كوردن به‌ڵام هیچیان هێنده‌ی توركیا دژ نین، توركیا كه‌ خۆی به‌ده‌م ڕاستی ئیسلام و سونه‌كان ده‌زانێت و گه‌ره‌كێتی هه‌روا ڕۆڵی كارای هه‌بێت، له‌نێوان به‌ره‌ی ئه‌مریكا و ڕوسیادا له‌هه‌ڵپه‌دایه‌ بۆ به‌ده‌ستهێنانی پشتیوانی و پشتگیری له‌سیاسه‌ته‌كانی، له‌و پێناوه‌شدا نه‌رمی زۆر بۆ ئه‌مریكا و ناتۆ ده‌نوێنێت و له‌ولاشه‌وه‌ داوای لێبوردن و سه‌ردانه‌واندن بۆ ڕوسیا ده‌كات و له‌لای سێهه‌میشه‌وه‌ له‌گه‌ڵ ئێرانی دوژمنی دوێنێ‌ و ئه‌مڕۆشی سازش ده‌كات و ته‌نانه‌ت دروشمی گۆڕانی به‌شار ئه‌سه‌دی وه‌لاناوه‌ و گه‌ره‌كێتی بمێنێته‌وه‌ و له‌گه‌ڵ عێراقیشدا له‌هه‌وڵی ئاسایكردنه‌وه‌ی په‌یوه‌ندیه‌كانێتی، ته‌نها له‌ پێناو له‌باربردنی خه‌ونی كورد ودژی كورد و ده‌سه‌ڵات و سه‌ركه‌وتنه‌كانێتی بۆئه‌وه‌ی ئه‌زمونی كوردی باشوور له‌ ڕۆژئاواشدا دوباره‌ نه‌بێته‌وه‌ و ئه‌مه‌ش ببێته‌ مه‌ترسیه‌كی گه‌وره‌ له‌سه‌ر توركیا و پشتیوانیش له‌ كوردانی باكور.
توركیا بۆخۆی له‌ناوخۆدا گیرۆده‌ی ده‌یان كێشه‌ و گرفت و ململانێ‌ بۆته‌وه‌ به‌تایبه‌تیش دوای هه‌وڵی كوده‌تا شكستخواردوه‌كه‌ی سوپا و گرتن و ڕاوه‌دونانی ڕۆژنامه‌نوسان و به‌رته‌سكردنه‌وه‌ی ئازادیه‌كان و تێكچوونی له‌گه‌ڵ ئه‌مریكادا له‌سه‌ر مه‌سه‌له‌ی فه‌توحه‌ڵا گوله‌ن و پێشێلكردنی مافه‌كانی مرۆڤ و په‌یه‌ده‌ له‌ ڕۆژئاوای كوردستان و … هتد .
له‌ چانسی كورده‌ كه‌ به‌هۆی ئازایه‌تی و قاره‌مانێتی هێزی پێشمه‌رگه‌ و شه‌ڕڤانان و گه‌ریلاوه‌ دژی چه‌ته‌كانی داعش و شكستپێهێنانی پیلانه‌كانیان به‌ هاوكاری توركیا كه‌ ڕۆژئاوا و ڕۆژهه‌ڵاتی دونیا به‌زلهێز و بچوكه‌كانیشه‌وه‌ كێبڕكێ‌ ده‌كه‌ن له‌سه‌ر هاوكاری مادی و مه‌عنه‌وی و لۆجستی بۆ هێزی پیشمه‌رگه‌ و شه‌ڕڤانان و به‌رگری مانه‌وه‌یان لێده‌كه‌ن . كورد خۆشبه‌ختانه‌ بۆته‌ كارتێكی به‌ قازانج بۆ هه‌موان دژی تیرۆریست و وڵاته‌ كۆنه‌پارێز و پشتیوانیه‌كانی داعش و له‌ ئێستادا هه‌موو دونیا به‌ چاوی ڕێزه‌وه‌ له‌ كورد و قوربانیه‌كانی و مه‌سه‌له‌ ڕه‌واكه‌ی ده‌ڕوانن و ڕازی نابن به‌ تیرۆریست له‌قه‌ڵه‌م بدرێت چونكه‌ هێزێكه‌ له‌ناو ململانێكان و ڕووداوه‌كاندا خۆی سه‌پاندوه‌ و هه‌موانی ناچاركردوه‌ مامه‌ڵه‌ی له‌گه‌ڵدا بكه‌ن .
ڕاسته‌ هه‌موو وڵاتان و به‌تایبه‌تیش زلهێزه‌كان هه‌میشه‌ له‌سیاسه‌تیاندا به‌رژه‌وه‌ندیه‌كانی خۆیان له‌به‌رچاو ده‌گرن و له‌گه‌ڵ دیفاكتۆ و هێزی به‌هێزی سه‌ر زه‌وی مامه‌ڵه‌ ده‌كه‌ن، بۆیه‌ گره‌نتی تاسه‌ر نیه‌ بۆ ئه‌و پشتیوانیه‌یان له‌كورد. هه‌ربۆیه‌ كورد و سه‌ركردایه‌تیه‌كه‌ی له‌هه‌ر چوار به‌شه‌كه‌دا و به‌تایبه‌تیش له‌ باشووردا گه‌ره‌كه‌ هه‌موانیان كاری پێكه‌وه‌ی بكه‌ن و كۆبونه‌وه‌ی ده‌وری وبه‌رده‌وامیان هه‌بێت و پلان و به‌رنامه‌ی عه‌قڵانی دابڕێژن بۆ ئیداره‌دانی ململانێكان به‌مه‌به‌ستی ڕووبه‌ڕووبونه‌وه‌ی ئاڵنكاری و مه‌ترسیه‌كان و ئه‌و گه‌له‌ كۆمه‌كیه‌ی كه‌ توركیا گه‌ره‌كێتی پێكه‌وه‌ی بنێت و كۆی بكاته‌وه‌ دژی كورد به‌ هاوبه‌شی ئێران و ڕوسیاو ته‌نانه‌ت سوریا و عێراقیش، ڕاسته‌ عێراق له‌ ئێستادا بێهێزه‌ به‌ڵام به‌دڵنیای دوای ڕزگاركردنی موصڵ هه‌ڵوێستی به‌رامبه‌ر كورد ده‌گۆڕێت.
بۆیه‌ گره‌نتی سه‌ره‌كی و هه‌تاهه‌تایی بۆ پشتیوانی كورد، كورد خۆیه‌تی ئه‌وه‌ش به‌ یه‌كڕیزی نێوماڵی كورد و و پێكه‌وه‌كاركردن و ولانانی ناكۆكیه‌كان و ده‌ستخستنه‌ ناو ده‌ستی یه‌كتر و نه‌چوونه‌ ژێر باری پیلانی دوژمنان و هه‌ڵنه‌خه‌ڵاتاندنیانه‌ به‌ به‌ڵێنی درۆ و دۆڕاوی دوژمنانی ناوچه‌كه‌ كه‌ ئه‌وانیش بۆخۆیان داشی دامه‌ و یاریه‌ گه‌وره‌كه‌ی ناوچه‌كه‌ن كه‌ زلهێزه‌كان بڕیارده‌ری كۆتاین نه‌ك ئه‌وان، له‌ پێناو ده‌سكه‌وتی كه‌می مادی و حیزبیدا .نابێت كورد چاوه‌ڕوانی دوژمنانی بكات گوڵی پێشكه‌ش بكه‌ن و ده‌وڵه‌تی كوردی له‌سه‌ر سینیه‌كی زێڕێن پێشكه‌ش بكه‌ن، گه‌ر نا ئه‌وا مه‌ترسی دووباره‌بونه‌وه‌ی مێژووی 41 ساڵ له‌مه‌وبه‌ری جه‌زائیرێكی تر له‌ئارادایه‌ كه‌ جارێكی تر كورد و مه‌سه‌له‌كه‌ی ده‌گێڕنه‌وه‌ بۆ چوارگۆشه‌ی یه‌كه‌م و 100 ساڵی تر به‌داگیر و دابه‌شكراوی ده‌یهێڵن .

ئەرک نەبێت، کلیک بکەرە سەر سمبولی فەیسبووک، ئەم بابەتە بنێرە سەر بەشەکەت