نەبەز گۆران: پەنجەكانی یەكێتیی، یەكتر دەشكێنن.
ئەو ململانێیەی لە ئێستادا لەناو ئەو حیزبەدا هەیە، ململانێیەكە لە هەر گۆشە نیگایەكەوە لێی بڕوانیت، هیچ پاییەكی فیكریی و، هیچ ئارگۆمێنتێكی لۆژیكی لە نێوانیاندا نادۆزیتەوە. ئەشێت ململانێكە لە ئاستی سەرەوە تا رادەیەك هەندێك جار شایەنی ئەوەبێت گرنگی پێبدەیت، لێ، كاتێك شۆردەبێتەوە بۆ ئاستی خوارەوە، (مەبەست لە لەشكرە ئاراستەكراوەكەیە.) ئیدی رووبەروو بوونەوەكە هێندە ئاستی دابەزیووە، هیچ كەس بەخیلیان پێنابات.
كێشەی گەورەی حیزبی كوردیی، كە مەبەست هەموویانە، هەمیشە ململانێكانیان لە ئاستی خوارەوە، بەشێوازێكە بنەمایەكی ئاكاری تێدا ناهێڵرێتەوە. (خوێنەری بەرێز: بیست ساڵە بڕوای تەواوم بەوە هەیە، حیزبی كوردیی بیمارخانەیەكە پڕە لە بیمار.) دەبێت بپرسین: بۆچی دەگاتە ئاستی خوارەوە ئیدی پڕ دەدەنە خێزانی یەكتریی و، كەسی یەكتریی و، سوكایەتی بە ئاكاری یەكتریی دەكەن؟ ئایا كێشەی دوو تیم كە خۆیان ناوناوە: ” زۆرینە و ناوەندی بریار.” كێشەیەكە بۆ یەكتر شكاندن؟ كێشەیەكە بۆ دەستبردن بۆ خێزانی یەكتری؟ كێشەیەكە بۆ سوكایەتیكردن بەیەكتری؟ یان كێشەیەكە بۆ ئاڵوگۆڕی دەسەڵات و، گەڕان بەشوێن سامانی حیزبدا؟ یان كێشەیەكە لەنێوان نەوەی نوێ و، نەوەی كۆن؟ كێشەیە لەنێوان بنەماڵە و خێزاندا؟
ئەمانە هەموو پرسیارن. پێش هەمووشت هیچ گومانم نییە، ئەوانەی ئاستی خوارەوە فەرهەنگیان لاوازە و بەباشی پەروەردە نەكراون،(هەڵبەت ئاستی خوارەوەی هەموو حیزبی كوردیی باشوور هەمان ئاستە.) لەشكرێك پەروەدەی باشبێت، دەست بۆ خێزانی یەكتری نابەن؟! لەشكرێك بە تەندروست پەروەردە كرابێت، لەبری ئەو هەموو رەهەندە جیاوازانە، دەست بۆ ئاكاری یەكتری نابەن؟! كاتێك لەشكرێك لەم ئاستە نزمەدا لە تۆرە كۆمەڵایەتیەكان سەرقاڵی یەكتری دەبن، دەبێت سەر لەنوێ گومان لە كۆی پەروەردە بكەینەوە. هیچ كات رووینەداوە ململانێ حیزبییەكان كە دەست پێدەكەن، لەلایەن ئەو لەشكرە بێ فەرهەنگەوە نەبرێنە ئەو ئاستە نزمە. ئاستێك كە تەواوی دیمەنەكان دەشێوێنێت و، كاریگەریییەكی زۆر وێرانكەری لەسەر كلتوور دەبێت. ( رەخنە جیاوازە، لە سوكایەتی .) ئەوەی دەیبینین، رەخنە نییە لەسەر تێگەیشتنی یەكتری، رەخنە نییە لەسەر دونیا بینی یەكتری، رەخنە نییە لەسەر شكانی بتێك و، گۆڕینی بۆ جیهانێكی ئازاد، بەڵكو سوكایەتیە لەو پەڕی لاوازیدا.
تیۆری (پەنجەكان یەكتری دەشكێنن) كە لە ساڵانی هەشتاكان و ناوەراستی نەوەدەكاندا گەیشتە لوتكە و (نەوشیروان مستەفا) كتێبێكی لەبارەوە نووسی، تیۆرێكی نوێ نییە و لەناو كوردا هەمیشە ئامادەیی هەیە. ئەما هیچ كەس لە ئەكادیمی و كۆمەڵناسەكان نەهاتن ئەم تیۆرە سەر لەنوێ داربرێژننەوە و خوێندنەوەی بۆ بكەن. بەڵام هەمیشە لێرە و لەوێ لەناو كۆمەڵگە و حیزبی باشووردا بە ناوی جیا و فۆرمی جیاوە خۆی دەردەخاتەوە.
ململانێكانی ئەو دوو دەستەیەی ناو ئێستای یەكێتیی، لەبنەوانەوە ململانێییە لەسەر دەسەڵات و ئابووری. كەچی جارێكی دیكە لەو دۆخە چووییە دەرەوە و، هێنراوەتە ئاستێك نەوەیەك بەخۆیەوە گیرۆدە دەكات و، هیچ شتێكی جوانیش ناخەنە سەر فەرهەنگی ئەم نەوەیە. لەبری ئەمە لەشكرە بێ فەرهەنگەكەی هەردوولا بەردەدەنە یەكتری و، پەلاماری خێزان و كەسایەتی یەكتری دەدەن. لەپاڵیشیدا كلتوورێك پڕدەكەنەوە لەو بێ فەرهەنگیەی رۆژانە دەرگیری دەبین.
كاش حیزبی كوردیی بەو جۆرە نەبوایە كە بینیمان. كاش جۆرێك بوایە مرۆڤ كەمێك ئومێدی پێی هەبێت. ئەكرێت بتوانین بڵێین: دەستەی بەرێوەبردنی حیزبی كوردیی دەستەیەكی وێرانن، ئەما موسیبەت ئەوەیە ئەم وێرانیە دەگاتە ئاستی خوارەوە بە خراپترین شێوە خۆی دەردەخات. بەبێ ئەوەی هیچ كام لەوانەی سەرەوە بۆ جارێك هەڵوەستەیەك بكەن لەسەر ئەم مۆدێلە خراپەی ململانێ.
ئەوەی لەم نێوانەدا زۆر كۆمیدییەی و قسەی لەسەر دەكرێت بە خراپترین شێوە، چەمكی (خێزان و بنەماڵە و نەوەی كۆن و نوێ)یە. هەرچۆن ئەوانەی خوارەوە لەهیچ كام لە چەمكەكان تێنەگەیشتوون، لەمەشیان بە هەمان شێوە. پێیان وایە هەر كەسێك یەك دوو خزمی خۆی لە ئاستی بەرپرسیارییەتیدا دەركەوتن، ئیدی بنەماڵەیە! لەكاتێكدا بنەماڵە دەبێت خاوەن ترادسیۆنبێت، خاوەن مێژووی بنەماڵەگەریی بێت، خاوەن پایەكانی بنەماڵەیی بێت. هێشتا خێزان و بنەماڵە لەیەكدی جیاناكەنەوە و بەسەریدا خۆیان خاڵی دەكەنەوە. بۆجیاوازی نەوەكانیش هەمان ئاستی وێران دەبینین.
لەهەموو حاڵەتێكدا ئێستای ئەو شەڕەی ئاستی خوارەوەی دەستەكانی یەكێتیی لە تۆڕە كۆمەڵایەتیەكان دەیكەن، هیچ ناوێكی نییە، جگە لەناوی یەكتر شكاندن، سوكایەتیكردن بە ئاكاری یەكتریی، دەست بردن بۆ خێزانی یەكتریی، بێحورمەتیكردن بە هەموو بەهایەكی یەكتریی. كۆی ئەم ئاستە لاوازانەش بەرهەمی حیزبی كوردییە لە ساڵانی چلەكانەوە تاكو ئێستا لەسەری دەڕوات. ناشتوانین حیزبێك بهێنینە دەرەوە ئەدەبیاتەكەی پڕ نەبێت لەم دونیا پیسە. هەمیشەش ئەم لەشكرە بێ فەرهەنگە رەخنە بە :جنێودان، سوكایەتكردن، پەلاماردانی خێزانی، تێگەیشتووە و، زەحمەتیشە لە سەدەی بیست و یەكدا بتوانرێت ئەم پەروەردە نا تەندروستە بگۆڕێت.
بۆیە جارێكی دیكە یەكێتیی بە بەرچاوی سەركردایەتییە دور لە كتێبەكەیەوە، ئاستی خوارەوە هاندەدەن بۆ شكاندنی پەنجەكانی یەكتریی و ڵێڵكردنی فەرهەنگ و كلتووری نەوەیەكی نوێ. هەمان ئەوكارەی كە حیزبی پارتی بە درێژایی مێژوو كردویەتی حیزبەكانی دیكەش لە ئێستادا برەوی پێدەدەن و زیندوی دەكەنەوە.
