نەوزادى موهەندیس: ئەرێ یەکێتى و گۆڕان بۆ وادەکەن؟
کلیک بکەرە سەر وێنەی نوسەر دەگەیت بە ئەرشیڤەکەی
ئەوەى ئێستا دەگوزەرێت لەنێوان یەکێتى و گۆڕاندا کارێکى زۆر نائاساییە، لەوەى کە ناتوانن بەربەست و سەهۆڵبەندانى نێوانیان بتوێننەوە و لەیەکدى نزیک ببنەوە و دواتریش کۆببنەوە و هەموو ڕاز و نیاز و گلەیەکانى خۆیان لەیەکترى بکەن و پەیوەندیەکانیان ئاسایى بکەنەوە. ئاخر ناکرێت و کارێکى لۆژیکیش نیە کە دووهێزى گەورە و خاوەن جەماوەر و نفوز و پێگەى سیاسى و لەناوچە و جوغزى جوگرافیایەکى دیاریکراودا پێکەوە کارنەکەن و لەیەکتر نزیک نەبن و ئاڵوگۆڕى بیروڕا لەنێوانیاندا نەبێت و نەتوانن پێکەوە کاربکەن و نەخشەڕێگا بۆچارەسەرى کۆى کێشە و ململانێ ناوخۆییەکانى خۆیان و کوردستان و تەنانەت عێراقیش پێشکەش نەکەن. یەکێتى و گۆڕان زۆرجاران دەوترێت هەردووکیان دوو لقى سەرەکى درەختى هێزێکى ڕەسەنى کوردایەتین و هەردووک پێکەوە دەتوانن شانبدەنە بەر زۆرێک لە کێشە و ململانێکان و هەردووکیش پێکەوە دەتوانن گەلێک کار و پڕۆژەى گەورەى ئاوەدانى و خزمەتگوزارى و ئەمنیش پێشکەش بکەن لانى کەم بۆ ئەم ناوچەیەى پێى دەوترێت ناوچەى سەوز، چونکە هەردووکیان خاوەنى مێژوویەکى هاوبەشى 34 ساڵەى خەباتى شاخ و شارن و هەردووک پێکەوە تاڵ و شیرینى زۆریان چەشتوە و هەردووکیان خاوەنى دوو سەرکردەى کاریزما و مێژوو کردبوون ( مام جەلال و کاک نەوشیروان) و هەردووکیان هەڵگرى دروشمەکانى ئازادى و دیموکراسى و دادپەروەرى و گۆڕانکارى و چاکسازى و مافى چارەنوسى میلەتەکەمانن بە ئێستاشەوە بێت جەماوەرەکەشیان تێکەڵ و نزیکن لەیەکترى و یەکێتى و گۆڕان وەک گیانێکن لە دووجەستەدا.
بەداخیشەوە لەبەرامبەریشدا هەردووکیشیان پێکەوە خاوەنى هەندێک سروشتى ناڕێک و ناتەندروستى حیزبایەتین کە هۆکارى سەرەکین بۆ لاوازبونیان و خاوبونەوە و کەمبونەوەى هێز و جەماوەر و توانایان بۆ یەکتر قبوڵکردن و ڕووبەڕووبونەوەى هێزە بەرامبەرەکانیان و هێواش هێواش بەرەو قەتیس و بچوکبونەوەى بەردەوام هەنگاودەنێن بەشێوەیەک لەهێزێکى گەورەى نیشتیمانى و نەتەوەیى و ناوچەییەوە بۆ ئەوەى ببنە هێزێکى لۆکاڵى ناوچەیەکى بچوک و دیاریکراو.ئەوانیش بوونى ململانێیەکى ناڕەواى ناوخۆیى لەناو خودى هەریەکەیاندا و باڵباڵێنى ناڕەوا و بیروڕاى دوور لەیەکتر و هەوڵدان بۆ سەپاندنى هەژموونى لایەک و گروپێک بەسەر ئەویتریاندا و دوورکەوتنەوەیان لە دروشمەکانى دیموکراسى و ئازادى و ڕێزگرتن لە پڕەنسیپە حیزبیەکان و دوورکەوتنەوە لە حیزبێکى یەک و یەکگرتووى خاوەن ناوەندێتى بڕیار و دیموکراسیەتێکى مەرکەزى وەک ڕچەیەکى خەبات و کارکردنى حیزبیانە ونەبەستنى کۆنگرە و هەندێک جاریش پەنا بردنە بەر هۆکار و میکانیزمى دوور لەهەموو گیانێکى برایانە و شۆڕشگێڕانە کە هەموو ئەم سیفات و هەڵسوکەوت و بیرکردنەوانە وەکو میراتێکى مەترسیدار لەیەکێتیەوە گوازراونەتەوە بۆ ناو سەرکردایەتى و ئۆرگان و جەماوەرەکەى گۆڕانیش کە لەبنچینەدا هەموانیان هەر لە کانیاوەکەى یەکێتیەوە ئاویان خواردۆتەوە و بۆیەش بەردەوامى هەیە.
بەداخەوە هەر ئەم ململانێ ناڕەواییانە لەژێر پەردەى بونى دیموکراسیەت و ئازادیەکان و فرەیى بیروبۆچوون و هەمەڕەنگى و هەمە دەنگى جیاواز بونەتە هۆکارى لێکهەڵوەشان و جیابونەوە بەردەوامەکان لەناو ڕیزەکانى یەکێتى و لە ئێستاشدا لەناو ڕیزەکانى گۆڕانیشدا سەریانهەڵداوە، زۆر بەشیان پاڵنەر و هۆکارەکانیان دەگەڕێتەوە بۆ هەڵپەکردنى وەرگرتنى دەسەڵات و پلە و پۆستى حیزبى و حکومى نەک جیاوازى لە ئایدیاو ڕچە و فکر و ڕێبازى خەبات وکارکردندا.
لەدواى جیابونەوەى گۆڕان لەیەکێتى و هەردواى کەمتر لە 5 ساڵ هەستکرا بەوەى کە پێویستە ئەم دوو هێزە لەیەکتر نزیک ببنەوە دواى پڕۆسەى دوو هەڵبژاردن لەهەرێمى کوردستان و لە بەغدادیش لەساڵانى 2009 و 2010داو دەرکەوت کە هێز و پێزى هەردوولایان دابەشبوون و ناتوانن بارتەقاى هێزى نەیارە مێژووییەکەیان ببنەوە نە لەکوردستان و نە لە عێراقیشدا، بۆیە گەیشتنە ئەو بڕوایەى کە لێکتێگەیشتن و نزیکبونەوە لەنێوانیاندا ڕووبدات. ئەوەبوو لە ساڵى 2012دا ڕێکەوتنامەى دەباشانى /1 و دواتریش دەباشانى/ 2 بە ئامادەبوونى هەردوو ڕەوان شاد(( مام و کاک نەوشیروان)) واژۆکران و دواتریش لەدواى هەڵبژاردنەکانى 2013 و 2014ى هەرێم و عێراق جارێکى تر و لە ئەنجامى بەدەستهێنانى ئەنجامە مەترسیدارەکانى هەردوولا لەبەرامبەر هێز و سەرکردەى تردا کەوتنەوە خۆ بۆ زیاتر لێکنیزکبونەوە و بەتایبەتیش لەسەر دەمى نەخۆشکەوتنى هەردوو ڕەوانشادەکاندا و ئەوەبوو لە 16/5/2016دا بە ئامادەبوونى هەردوو سکرتێر و ڕێکخەرى گشتى یەکێتى و گۆڕان لە دەباشانى شارى سلێمانى ڕێکەوتنى سیاسى واژۆکرا و ئیدى بۆهەموان هەواڵێک و هەنگاوێکى دڵخۆشکەربوو و ئومێدى زۆریشى لەسەر هەڵچنرا.
بەڵام بەداخەوە بۆ جارێکى تریش ئەم ڕێکەوتنە نەبوە فریادڕەس و جێگەى بەناکۆکى و ململانێکانى هەردوولا هەڵنەچنى و نەیتوانى ئاوێک بکاتە سەر ئەو ئاگرەى کەلەناخى هەندێک سەرکردە و لایەنگرى هەردوولادا دژ بەیەک هەڵایسابوو و هەریەکەشیان لەناو هەردولاوە لەهەوڵى تێکشکاندن و سەرنەخستن و ڕێگرى دروستکردن بوون بۆ ڕێکەوتنەکە و لەئەنجامیشدا ئەو دوو هێزە شەڕانى و نەگریسە بە مەرامەکانیان گەیشتن و وتە بەناوبانگەکەى ڕەوانشاد کاک نەوشیروان مستەفایان هێنایە دى کە وتى (عیبرەت لە نوسیەوەدا نیە و عیبرەت لە جێبەجێکردندایە). هەرواش دەرچوو کە نەهێڵرا جێبەجێ بکرێت، جا ئەو هێز و کەس و لایەن و دەستڕۆیشتوانە کێبوون و کێن لە ئێستاشدا، ئەوا دەبێت مێژوو ڕووى ڕەشیان هەڵماڵێت چونکە گەلێک دەسکەوتى گەورە و گرنگیان لەدەست کوردستان و بەتایبەتیش سلێمانى دا.
لەئێستاشدا ماوەى زیاتر لە 10 مانگە یەک کۆبونەوەى دوو قۆڵى لەنێوانیاندا سازنەکراوە و هیچ هەوڵێکى جدیش نیە بۆ پێکەوە دانیشتن و کارکردن نە بەنهێنى و نە بەئاشکرا، بۆیە بەڕاستى ئەمە کارى کردە نیە و بگرە کارەساتیشە چونکە لەسیاسەتدا هەموو کات بەرژەوەندیەکان پاڵنەر و هۆکارى سەرەکین بۆ دروستکردن و ڕاگرتنى پەیوەندیەکان نەک دوژمنایەتى و دۆستایەتى و سیاسەتیش بە ڕق و کینى کۆن ناکرێت و هیچ بەرهەمێکیشى لێ شین نابێت، بەهەمان شێوە ناکرێت ئەم دۆخە قەتیس و بەستەڵەکبوەى نێوانیان تاسەر درێژە بکێشێت لەکاتێکدا هەردوولایان زۆر پێویستیان بەیەک و بەپێکەوەکارکردن هەیە نەک تەنها لەپێناو بەرژەوەندى حیزبایەتى خۆیاندا بەڵکو لەپێناو ئایندەى هەرێمەکە و میلەتەکەشماندا، لەکاتێکدا کە هەرێم و عێراق و ناوچەکەش لەبەردەم گۆڕانکارى گەورە و کتوپڕدان و دەشێت لەهەر ئان وساتێکدا هەرێم ببێتە گۆڕەپانى ململانێ ناوچەیى و نێودەوڵەتى و تیرۆریستەکانیشدا.
بۆیە گەر ئەو پرسیارە بکەین و بڵێین، ئەرێ ئەو ناکۆکى و خاڵە جیازایانە چین لەنێوان یەکێتى و گۆڕاندا کە ڕێگرن تەنانەت لەبەردەم کۆبونەوەیەکى دووقۆڵیتاندا؟ ئایا ناکۆکى و خاڵە جیاوازەکانتان لە جیاوازیتان لەگەڵ هێزە نەیارەکەتاندا گەورەترە ؟ ئایا لۆژیکە پارتى لەگەڵ هەردولاتاندا کۆببێتەوە بەجیا کەنیەتێکى باشیشى نیە، بەڵام ئێوە لەشارێک و لەناوچەیەک و نزیکترن لەیەکتر کەچى کۆنابنەوە؟ ئایا ئەمە کارى سیاسى و حەکیم و خەمۆرانەیە یان کارى ڕق و کین و سەنگەر لەیەکگرتنە؟
بەدڵنیایى دەڵێم هیچکات ململانێ و ناکۆکیەکانى نێوان یەکێتى و گۆڕان بەهێندەى جیاوازى و ناکۆکیەکانى نێوان پارتى و هەردوولاتاندا نیە، لانى کەم خوێن لەنێوان هەردوولاتاندا نەڕژاوە و شەڕى ناوخۆتان هەڵنەیساندوە و موڵک و ماڵى یەکترتان داگیر نەکردوە و سەروەت و سامانى میلەتیشتان لەنێوخۆتاندا دابەش نەکردوە،بۆیە دەکرێت بە گیانێکى دڵسۆز و خەمخۆرانەى زیاترو پەرۆشانە تر لەیەکتر بێنە پێشەوە و هەنگاو بەسەر هەموو ناکۆکى و ململانێکاندا بنێن و لاپەڕەیەکى نوێ هەڵبدەنەوە و دەستبدەنە کارى پێکەوەی و ئەوەى هەردوو ڕەوانشادەکان دەستیان پێکرد ئێوە تەواویان بکەن و لەگەڵ هێز و لایەنەکانى ترى ئەم ناوچەیە و تەواوى کوردستاندا دەستبدەنە دەستى یەکتر و هاوکارى و لێکتێگەیشتن دروستبکەن و هەموو کات ڕۆژانى سەختى خەباتى پێکەوەیى شار و شاخ وەبیر یەکتر بهێنەوە و ڕۆژانى ڕەشى شەڕى ناوخۆى نەگریس و قێزەون و دەرکردنى وەزیر و ڕێگەگرتن لەسەرۆکى پەڕلەمان و داخستنى دەرگاى پەڕلەمان بهێنەوە یادى خۆتان و ئەو ڕاستیەش بزانن کە بەیەکەوە و لەگەڵ یەکتر بەهێز و زیاتر ڕێزلێگیراون نەک وەک ئێستا دوور لەیەک و دڕدۆنگ و ناحەز و دوورە پەرێز بن، چونکە بەردوامبوونى ئەم ناکۆکیانەتان سەردەکێشێت بۆ زیاتر بچوکبونەوە و بێهزیتان لەبەرامبەر هێزە نەیارەکەتاندا.
بۆیە دەکرێت بەزووترین کات یەکەم کۆبونەوەى دوو قۆڵى ئەنجامبدەن و لەسەر یەک نەخشەڕێگاش بۆ چارەسەرى تەواوى کێشەکانى کوردستان و کەرکوک و عێراقیش ڕێکبکەون و کارى جدى بکەن بۆ پێکەوەنانى حکومەتى نوێى هەرێم و بەگەرموگوڕى و بەدەسەڵاتیشەوە تیایدا بەشداربن وو ببنە شەریکێکى ڕاستەقینەى خاوەن بڕیار لە پێناو باشتر خزمەتکردنى کۆمەڵانى خەڵکدا و ڕێکەوتنە سیاسیەکەى 16/5/2016ش ببوژێنەوە، کەهەر بەم هەنگاوانە دەتوانن هەردوولاتان ببنەوە جێگە متمانە و ئومێد بۆ دۆست و لایەنگرانتان و بۆ تەواوى جەماوەرى میلەتەکەشمان و سەرکردە و حیزبە سیاسەکانى تریش چونکە لەئەنجامى بێهێزى هەردوولاتانەوە ئەوانیش بچوک و بچوکتر بونەتەوە و بە گەشانەوە و بەهێزبونەوەى ئێوەش گەشانەوەى هەموان و تەواوى کوردستانیشى لێدەکەوێتەوە.
کلیک بکەرە سەر وێنەی نوسەر دەگەیت بە ئەرشیڤەکەی