عەلی مەحمود: باش بوو كەس بە قسەی عارفی نەكرد.
كاك عارف قوربانی سەبارەت بە هێرشەكانی توركیا بۆ سەر رۆژئاوای كوردستان, لە دیدارێكی تەلەفزیۆنی كەناڵێكدا دەڵێت: لە بەرامبەر كوشتنی یەك منداڵدا دە منداڵ بكوژینەوە… بۆ ماوەیەك كورد ببیتە میلەتێكی فاشی”, ئەم قسانە هی یەكێكە لەوانەی لە بواری بە دیكۆمێنتكردنی لایەنێكی جینۆسایدی ئەنفال كاری باشی كردووە, هەر لەم روانگەیەوە دەبێت شارەزایشی لەو جۆرە تاوانەدا هەبێت كە بانگەشەی بۆ دەكات, كە دەچێتە چوارچێوەی چ تاوانێكی نێونەتەوەیەوە. ئەم بانگەشەیە بۆ خەڵك یەك تاوان بێت بۆ ئەو چەندین جارە. چونكە لەو بوارەدا وەك خۆی ناساندووە كار دەكات، كاركردن بۆ جینۆساید ئەركێكی ئەخلاقی و ویژدانییە. مرۆڤ، كە لەو بوارەدا كاری كرد دەبێت باوەڕی بە پرنسیبە ئەخلاقییەكانی هەبێت, بە تایبەتیش عارف قوربانی كە بابەتەكانی وەرگێڕدراونەتە سەر زمانەكانی دی, ئایا ئەم دوو رستەیە لە پاڵ كتێبەكانی دابندرێن, خوێنەری بێگانە چی دەڵَێن؟, ئایا بۆ خۆی دەزانێت ئەم بانگەشەی منداڵ كوشتنە دەچێتە چوار چێوەی چ جۆرە تاوانێكەوە, بە پێوەری نێو نەتەوەیی, ئەدی ئەو منداڵانە چۆنە كوژێت و چ ئامرازێك بەكار دەهێنێت بۆ كوشتنیان, خۆ ئێمە فڕۆكەو تۆپخانەمان نییە, یان ئەویش وەك داعشەكان منداڵی خەڵك هانە دات خۆیان بتەقێننەوە, یان وەك بۆكۆ حەرام دەست بەسەر قوتابخانەكاندا دەگرێت و قەسابخانە سازە كات, هاوكات فاشیست بوون كاتی و نا كاتی نییە, شێر پەنجەیەكە كێی گرت تا مردن لە كۆڵی نابێتەوە, وەك هیتلەرو مۆسۆلۆنی تاسەریان پان نەكرێتەوە لە مێشك و جەستەیان هەر دەمێنێت.
خۆشبەختانە نەك سەركردەكانی رۆژئاوا بە قسەی ئەم دەنگە نا شازەی سیاسەتیان نەكرد, بگرە یەكێك لە سەركردەكانی بوونە قوربانی تاوانێكی وا كە كاك عارف بانگەشەی بۆ دەكات ئەویش هەڤاڵ ” هەفرین خەڵەف”ە, لە گەڵ 8 هاوڵاتی سڤیلی دیكە, لە تاونێكی هاوشێوەی ئەوەی كاك عارف بانگەشەی بۆ دەكات بوونە قوربانی, كوشتن و ئیعدامی دەرەوەی دادگا و سوكایەتیكردن بە جەستەیان, ئەم دۆسیەیە وا تقییەوە مەزڵومیەتی كوردی نیشان هەموو جیهاندا, بارتەقای هەموو شەڕی داعش خەڵكی هێنایە پشت كوردەوە وەك هەورە تریشقە مەترسی ئەنجامدانی كۆمەڵ كوژی توركیای دەرخست, لێ ئەگەر بە قسەی عارفمان بكردبایا, ئێمە بكەری منداڵ كوشتنەكان بوینایا, ئەوا چارەنووسمان وەك هێزێكی فاشستی روخاوی ناشرین دەرەكەوت , هەموو ئەو جوانیانەی لە رابردوو بەدەستمان هێناوە, لە گەڵ چەقۆی سەر ملی منداڵێك ناشرینە بوو, مرۆڤ بوونمان لە دەستە دا, وێنەی داعشمان هەڵدەگرت, داعش ئاسا كۆتا شوێنیان زیندانەكان و كۆمەڵ كوژی و دادگاییكردن دەبوو, چارەنوسمان لە چاو 198 رۆژەكەی ئەنفال جەژنە بوو.
تامیلەكانی سریلانكا ئێستاش باجی ئەوە دەدەن رێگایان لە خەڵك گرتووە شارو شارۆچكەكان جێ بهێڵن و وەك بارمتەی شەڕ بەكاریانیان هێناوە, لە پاڵیانەوە شەڕیان كرووە, لە كاتی شەڕ لە گەڵ سوپای سریلانكا, كە ئێمە نموونەی هەزاران حالەتی وامان لە هەشتاكان هەیە, بۆیە وەك تاوانباری جەنگ سەیرە كرێن و دۆسیەی جینۆسایدی تامیلیان بەم كارو كردەوەیە بەتاڵ كردۆتەوە, ئێمە نەك بە قسەی عارفەكان ناكەین, بگرە پرنسیبێكی مرۆیانە, بەرگرییەكی سپی ئەنجامدەدەین, بۆ ئەوەی رۆژئاوا وەك كۆمۆنە هەر بە رو سپێتی وەك توكی سەری ئاپۆیا ما بمێنێتەوە.
لەبەر ئەوەی بانگەشەی جینۆساید دە كات, پێشنیارە كەم, تا بە فەرمی داوای لێبوردن نە كات, هەموو نووسین و كتێبەكانی لە بواری جینۆساید هەڵبگرترێتەوە, وەك خۆی دەزانێت بانگەشەكردن بۆ جینۆساید لە رێگای كەناڵێكی راگەیاندنەوە دەچێتە چوارچێوەی هاندانەوە, تاوانەكەی كەمتر نییە لە گەڵ بكەری راستەقینە.
