عیماد عه‌لی: صه‌ڵاحه‌دین له پشت مه‌لا بێت مه‌گه‌ر قه‌زا لای خودا بێت.
لێره‌دا باس له‌و دووفاقیه‌ی سه‌رجه‌م ئێسلامی سیاسی ناكه‌م، كه له‌م سه‌رده‌مه‌ی كۆرۆنا رووی راسته‌قینه‌یان ده‌ركه‌وت. به‌ڵێ وه‌كو چۆن زانست له مێژووی مرۆڤایه‌تیدا ئایین و فه‌لسسه‌فه‌ی میتافیكی خسته كونه‌وه و، تاوه‌كو زانست زیاتر پێشكه‌وت و په‌ڕیسه‌ند عه‌قڵ و ئاوه‌ز و بیری واقعی و دونیا بینی روونتر و راستر ده‌بوو، ئاواش له‌م كانته‌شدا ئه‌وه‌ی به خه‌یاڵی زه‌مان و ده‌وران و چاخه‌به‌ردینه‌كان بیر بكاته‌وه ده‌كرێته كونه‌وه.
سه‌ره‌ڕای ناكۆكی و ململانێی سه‌ركرده‌كانی ئیسلامی سیاسی و هه‌وڵی شه‌خسی و سودبینینی هه‌مه‌چه‌شنی دونیایی به‌ناوی ئاین و سروته‌كانه‌وه، به‌ڵام گه‌ربزانن زه‌ره‌ی تاكێكیان به‌گشتی بۆ ئه‌وانیش ده‌گه‌رێته‌وه بێ سڵه‌مینه‌وه رووی راسته‌قینه‌یان ده‌رده‌خه‌ن. ئه‌وه‌تا هه‌موو لایه‌ك باش ده‌زانێت، كه دادوه‌ری له ئۆروپا به چه‌ند قۆناغدا رۆیشتووه تاگه‌یشتۆته ئه‌م وه‌زعه‌ی ئێستایان و، هه‌موو لایه‌ك ده‌زانێت، كه دادگاكان له ژێر هیچ ركێف و فشارێكدا نین به هاوشێوه‌ی رۆژهه‌ڵات و، ئه‌گه‌ر هه‌ر كه‌یسێك له بنه‌ڕه‌تدا شایانی یه‌كلاییكردنه‌وه نه‌بێت، چه‌ندین جار دواده‌خرێت و تا ده‌گه‌نه قه‌ناعه‌ت به ناوه‌خن و ده‌وره‌به‌ری هه ركه‌یسێك، كه ئه‌گه‌ر هه‌ڵنه‌گرێت هیچ بڕیارێكی سه‌رپێی نادرێت. بۆیه ئه‌گه‌ر مه‌لا كرێكار هیچ تاوانێكی مرۆڤایه‌تی نه‌كردبا مه‌حاڵ بوو له‌م ماوه دوورودرێژه‌دا راستی راوبۆچون و قسه و ره‌فتاره‌كانی بۆ دادگا ده‌رنه‌چوبایه و مافه‌كانی وه‌رنه‌گرتبا. هه‌موو لایه‌ك ده‌زانن كه بۆ یه‌كلاییكردنی كه‌یسه‌كه‌ی چه‌ندین جار درێژ كرایه‌وه و دووباره كرایه‌وه و تاوه‌كو هه‌موو دادوه‌ران نه‌گه‌یشتنه قه‌ناعه‌ت دوا بڕیاریان نه‌دا. كه‌چی مامۆستا صه‌لاحه‌دین سكرتێری حزبێكه و خۆی به مافدۆست و حه‌قانی و دونیابینی ئاناسی و دوور بین و خۆ به راست و بیری گونجاوی به‌ڕێكردنی ژیانی مرۆڤایه‌تی و فكری به‌ناو میانڕه‌و راسته‌وخۆ به‌رگری له ناحه‌قی ده‌كات و، ئه‌گه‌ر بۆی بكرێت له‌سه‌رجه‌م به‌ها و بنه‌ما سه‌ره‌كیه‌كانی دادوه‌ری له پێناو ئایدیۆلۆجیه‌كه‌ی خۆی ده‌دات و بۆی بكرێت هه‌ر ئێستا له داد و ماف و سه‌رجه‌م عه‌داله‌تیه ئاینیه‌كه‌ی خۆی ده‌دات و به ناحه‌ق مه‌لا كرێكار له‌و تۆمه‌ته‌ی له‌سه‌ر راست بۆته‌وه به به‌رزكی بانان ده‌رده‌كات، ئا ئه‌مه‌یه دووفاقی قسه و كردار و ناچونیه‌كی ره‌فتار و بیر و جیابینی ئایدیۆلۆجیانه‌ی خه‌ڵكانێك له جه‌وهه‌ردا له پێش 1400 ساڵ ده‌ژین و به ئیدعا له سه‌ده‌ی بیست و یه‌كدان.
جا له‌مه‌وه بۆمان ده‌رده‌كه‌وێت، كه هه‌موو ئه‌م به‌ناو ئیسلامی و له بنه‌ڕه‌تدا حزبی و ئایدیۆلۆجیا رووتانه هه‌ر كاتێك بۆیان بلوێت ده‌گه‌ڕینه‌وه زه‌مانه‌كه‌ی خۆیان و هه‌موو جیاوازیه‌كانیان ده‌خه‌نه‌لاوه و به یه‌ك ده‌نگ و یه‌ك ره‌نگ ره‌فتار ده‌كه‌ن، به‌ڵام به‌هه‌موو مه‌زهه‌ب و رێگه‌كانیانه‌وه گه‌ر هه‌ڵوێست و پێگه‌یان لاواز بێت، تا بۆیان بكرێت له‌سه‌ر بیری ته‌قیه ده‌رۆن تا ئه‌وكاته‌ی رێگه‌ی ئه‌نجامدانی هه‌ر كارێك بۆیان مه‌یسه‌ر بێت ته‌نانه‌ت توندڕه‌وی بۆ گه‌یشتن به ئامانجه‌كانیان سڵ ناكنه‌وه.
ئاخر مه‌عقول نیه تادوێنی خوێنی یه‌كتریان حه‌ڵاڵ ده‌كرد، ئێستا به‌خور بۆ نه‌یاره‌كه‌یان ده‌گرین. به‌ڵام هۆكاری ئه‌م هه‌ڵوێسته‌ی مامۆستا صه‌لاحه‌دین ته‌نها له‌به‌ر خاتری چاوی ره‌شی ملا كرێكار نیه به‌ڵكو:
1- له‌م زه‌مانه‌ی كۆرۆنادا زۆر وه‌رگۆڕانی خێرا له دونیای سیاسه‌ت وئایدیۆلۆجیای میتافیزیكی و خه‌یاڵی رووده‌دات و باری لاری خۆڕافات و هه‌نگاوی خیڕای راستیی زانست و دونیای حه‌قیقه‌ت وای كردووه كه ئه‌و ره‌وتانه هه‌ست به لاوازیه‌ك بكه‌ن كه تا ئه‌مڕۆ به‌م شێوه‌یه نه‌یانبینیوه و هه‌موو كارێك ده‌كه‌ن بۆ له سه‌ر پێ مانه‌وه نه‌خواسا ئیستغلال كردنی پۆلۆلیستیه‌كیه مه‌لا كرێكا له قازانج بینی حزبی.
2- وابه‌سته‌یی سیاسه‌ت و بانگه‌شه و به‌ستنه‌وه‌ی ئاین و حزبایه‌تی له‌م باردۆخه‌ی زه‌بری كۆرۆنا له‌م ئانوساته و كاریگه‌ریه دوورمه‌وداكه‌ی ئه‌م حزب و كه‌سانه‌ی هێناوه‌ته شڵه‌ژان و، ئه‌وان باش ده‌زانن كه وه‌زعی له‌مه‌ودا تادێت حه‌قیقه‌ته‌كان به كردار و له‌سه‌ر ئه‌رزی واقیع روون ده‌بێته‌وه و ئه‌وان به‌ره‌و كونه‌تاریكه‌ی ژیان تایبه‌تی و سیاسی وفكریان ده‌ڕۆن، هه‌ر وه‌كو زه‌مانی كۆبه‌رنیكۆس و ئاینیشتاین و ستیفن هاوكینگ وه‌رگۆڕانێكی گه‌وره و ئاڵۆگۆڕێكی فكری فراوان و فه‌لسفه‌ی زانستی راسته‌قینه ده‌كرێت و ئه‌وه‌ی خه‌یاڵ و ماوه به‌سه‌رچووه كۆتایی دێت، بۆیه تاكه رێگه و په‌له‌قاژه‌ی ئه‌مانه ئه‌گه‌ر كاتێكی زۆریشی بوێت یه‌كگرتن و هاوكاری و هاوبه‌شی به‌رژه‌وه‌ندخوازیانه به‌ناوی یائیینه‌وه.
3- ئه‌مڕۆ به‌م بارۆدۆخه گشتییه‌ی دونیا، حزبه ئیسلامیه‌كان له سه‌رجه‌م جیهانی ئیسلامی و بارودۆخی تایبه‌تی ئیسلامی سیاسی به توندڕه‌و و میانڕه‌ویانه‌وه وای لێكردوون كه بیر له دوای كۆرۆنا بكه‌نه‌وه و تا بۆیان بكرێت شرۆڤه‌ی فاندامینتاڵی هه‌ڵخه‌ڵه‌تێنه‌ری خۆیان بۆ ئه‌مڕۆی جیهانی دوای كۆرۆنا ده‌كه‌ن.
بۆیه، وا ئه‌مرۆ به‌م هه‌ڵوێسته‌ی مامۆستا صه‌لاحه‌دین به‌هادین سه‌ره‌تای ره‌فتار و بیركردنه‌وه‌ی نوێی ئه‌م جۆره بیركه‌ره‌وانه‌ی بۆ هه‌مووان ده‌رخست، ئه‌گینا مه‌به‌ستی مامۆستا صه‌ڵاحه‌دین خودی مه‌لا كرێكار نیه و، ئه‌گه‌ر ئه‌م رووداوه له كانتێكی تردا بوایه ئاوا هه‌ڵوێستێكی له‌م جۆره‌ی مامۆستا له گۆشه‌ی تاریك و بن دیواری باره‌گاكانیشیان نه‌بینرا.
