دکتۆر کەمال میراودەلی : لە یادی خۆپیشاندانەکانی مارتی ٢٠٠٦ ی هەلەبجەدا: نارەزایی خەلک و ئەفسانەی ریفٶرمخوازەکان .
راستی خۆپشاندانی هەلەبجەی مارتی ٢٠٠٦ پێویستە بە یەکم بلێسەی راپەرینی نوێ دژی دەسەلاتی گەندەڵ دابنرێت و شەهید کوردە بە یەکەم شەهیدی راپەڕینی نوێ دابنرێت گەرچی تاوانکارانە ئەم خۆپیشاندانە لەلایەن مافیاکانی یەکێتی یەوە سەرکوت کرا. لە هەلەبجەی شەهید تەقە لە خەلکی شەهیدی هەلەبجە بکرێت و بکوژرێن ئەمە لوتکەی بێئابڕویی دەسەلاتی کوردیی کوردکوژ بوو. بێئابرووییەکە هەر کارەساتەکە نەبوو: ئەو هۆکارانەی ستەمگەریی، داگیرکاریی، دزیی، گەندەڵی، نەبوونی داپەروەریی کۆمەلایەتی و یەکسانی، هتد بوون کە بوونە هۆی ئەو کارەساتەو خۆپێشاندانەکان لە سەرتاسەری کوردستاندا.
ئەو کاتە نەمانبیست کەس لەوانەی خۆیان بە ریفۆرمیست دەزانن دژی ئەم تاوانە نائەخلاقییە گەورەیە دەنگ هەڵبرن یان دەست لە کار بکێشنەوە.
خۆپیشاندانەکانی هەلەبجەو سووتاندنی مۆنیمێنتەکە گەورەترین دەنگدانەوەی لە رۆژنامەکانی دنیادا دایەوە، نیویۆرک تایمز لە لاپەڕەی یەکەمیدا وتارێکی سەرەکی لە سەر نووسی کە جەختی لە سەر گەندەلیی و ستەمگەری دەسەلاتی کوردیی دەکرد. وا بزانم یەکەم کاری قوباد تالەبانی، وەک زمانحالی حکومەتی هەرێم [کە تا نەبوو بە نوێنەر لە ئەمریکا هیچ کوردێکی لەندەن قەت دەموچاوی نەدیبوو، لە هیچ چالاکییەکی سیاسی یان رۆشنبیری کوردیدا لە لەندەن نەبینراوە و نەیانزانیوە میرزادەیەکی وا هەیە]، ئەوە بوو کە زۆر بە ناشیرینی وەلامی نیویۆرک تایمزی دایەوە:
دەقی وەلامەکەی قوباد تالەبانی بۆ نیویۆرک تایمز : توندوتیژیی لە هەلەبجە
دەربارەی وتارەەکەی لاپەرەی پێشەوەی ١٧ ی مارتی رۆژنامەکەتان دەربارەی تێکدانی مۆنیومێنتی هەڵەبجە
ڤاندالیزم [واتە وێرانکاری بە ئەنقەست و ناشیرین] لە هەڵەبجە کاری ئەو کوردانە نەبوو کە داواکاری خزمەتگوزاریی باشتر بوون. توندوتیژی و ڤاندالیزم لە یادگاری هەلەبجە کاری گرۆیەکی ئۆپۆزسیۆنی لۆکال بوو کە رەخنەی لەو وەسفە هەبوو کە بۆ قوربانیانی هێرشی کیمیایی ١٩٨٨ کرابوو. شەقاوەکان هەروەها لیستی ناوی قوربانییەکانیان تێکدا .
ئەگەر توندوتیژییەکە نارەزاییەکی راستەقینە بایە لەو خزمەتگوزارییانەی لەلایەن حکومەتی هەرێمەوە پێشکەش دەکرێن، ئەوا بینایە حکومییەکان دەشیا بکرانابایە بە ئامانج. بەلام هیچکام لەو بینایانە نەڕوشێندراون .
Violence in Halabja
Published: March 23, 2006: To the Editor:
Re your March 17 front-page article about the destruction of the Halabja memorial:
The vandalism in Halabja was not an act by Kurds seeking better services. The violence and vandalism at the Halabja memorial were the work of a local opposition group that has criticized the museum’s depiction of the victims’ deaths in the 1988 chemical weapons attack.
These hooligans also destroyed the list of the victims’ names. If the violence had been a genuine protest against inadequate services provided by the Kurdistan regional government, government buildings could have been targeted. There is not a scratch on these buildings.
Qubad Talabani, Washington spokesman for Kurdistan Regional Government
Interestingly, the first item destroyed by the instigators was a sign forbidding the entry of Baathists to the memorial. No decent person would do such a thing. That is why there has been widespread condemnation of the violence against the memorial.
Qubad Talabany
Representative of the Kurdistan
Regional Government
to the United States
Washington, March 21, 2006
http://www.ekurd.net/mismas/articles/misc2006/3/independentstate632.htm
زۆر سەیرە کەسێکی ئاوا هەرزەکار کە رۆژێک لە رۆژان کەمترین بەشداری لە هیچ لایەنێکی ژیانی سیاسیی و رۆشنبیریی و کەلتووریی و کۆمەلایەتی کوردییدا نەبووبێت و گوایە لە ئەوروپاش گەورەبووبێت و پەروەردە بووىێت و گەورەترین پۆستی وەک نوێنەری گەلەکەی لە بەهێزترین و گرنگترین ولاتی دنیادا درابێتێ، ئاوا باسی هەلەبجە بکات و تینەگا ناوی هەلەبجە، شاری هەلەبجە، خەلکی هەلەبجە، مێژووی هەلەبجە، کەلتووری هەلەبجە، پاشەرۆژی هەلەبجە، شەهیدبوونی هەلەبجە یانی چی؟ لەوەش پتر، ئاوا خێرا فێری زمانی دەسەلاتە دیکتاتۆرو ملهوڕەکان دژی خەلکی خۆی ببێت؟
بەداخەوە گەر کاک قوباد گەنجێکی رۆشنبیر بووایە، دەبوو خۆی ئەو پۆستە بنەمالەییەی قبوڵ نەکردایەو دژ بە دروستکردن و لاساییکردنەوەی سسیتمی بنەمالەیی بووایە.
بەلام کاک قوباد بێباکانەو بێویژدانانە خۆپیشاندەران بە [شەقاوە] [هولیگان]، و کارەکە بە (ڤاندالیزم) وەسف دەکات بە بێ ئەوەی دان بە هیچ هۆکارێکی نارەزایی لە دەسەلاتدا بنێت و هەموو تاوانەکە دەخاتە سەر دەستەیەکی ئۆپزسیۆن، بۆ ئەوەی بە ئەمریکییەکان بلێت ئەمە ئیسلامیی توندرەون کاری وا دەکەن و بەس ؛ خەلکی کورد نارازی نین. بەلام دەزانین کە خەلک نەک هەر لە هەلەبجە لە هەموو شوینەکان خۆپیشاندانیان دەکرد. ئەگەر بە قسەی قوباد ئەوەی هەلەبجە فیتی ئیسلامییەکان بوو بێت خۆ خۆپێشاندانەکانی سلێمانی و کەلار و چەمچەمال و رانیە و دەربەندیخان و کۆیە، هتد چەپ و گەنجان و هەموو توێژەکانی جەماوەر خۆرسکی دەیکردن.
ئەگەر بڵیین راستە وەک قوباد تالەبانی دەلێت ئەمە کاری ئیسلامییەکان بوو، ئەوان ئەژدیهاو خەتەرن، بۆچی خەلکی هەلەبجەو دەڤەرەکانی تریش، پەنا دەبەنە بەر دین و ئیسلامییەکان؟ ئەی لە بەر تاوان و گەندەلیی و دزیی وداگیرکاریی و بێئەخلاقیی و هەژارکردنی خەلک لەلایەن مافیای حیزبەکانەوە نییە کە خەلک پەنا دەبەنە بەر ئیسلامییەکان؟ ئایا لە کۆمەلێکدا عەدالەت و یەکسانیی وزانست و مەدەنیەت و دیمۆکراسی و حوکمی یاسای تێدا جێگیر بێت، دین لە رووی سیاسییەوە ئەو کارەی لە سەر خەلک دەبێت؟
ئایا کەسێک کەمترین هەستی نەتەوەیی و ئینسانیی هەبێت و مێژووی هەڵەبجەو هەورامان بزانێت و مانای هێرٶشیمای هەڵەبجە تێ بگات، ئاوا باسی خەلکی هەلەبجە دەکات؟
با بڵیێن خۆپیشاندانەکەو مۆنیومینت – سوتاندنەکە سەدی سەد کاری ئیسلامی توندرەو بوو، ئایا گەرانێکی پێنج دەقیقەیی بە ناو هەلەبجەدا بەس نییە تا کەسێ کە تەنیا چاوی کار بکات بزانێت ئەو شارە چەند بە وێرانیی و هەژاریی ماوەتەوە؟
من کە لە کاتی کەمپەینەکەمدا یەکەمجار چوومە هەلەبجەی شەهید ویەکەم زیارەتم بۆ مالی شەهید کوردە بوو، دڵم دەرهات کە هەلەبجەی شەهیدم ئاوا بە وێرانیی بینی.
چەند جار وتوومە، گەر دەسەلاتی مافیایی لە خەمی هەلەبجەو ئەنفال بووایە، دەبوو یەکەم هەنگاوی دروستکردنەوەی سەر لە نوێی هەلەبجە و قەلادزێ بووایە وەک دوو شاری نموونەیی ئەوروپایی وەک هەر شارێکی جوانی سویسرا؟ بە تایبەتی بۆ هەلەبجە من دلنیام سەدی سەد پارەی دروستکردنەوەی شارەکە بەم جۆرە لە حکومەتی عێراق و دەولەتەکانی دنیا کۆدەکرایەوەو ولاتانی دنیا پێشبرکێشیان دەکرد لە بەشداری لە پرۆژەیەکی ئاوا؟ ئەی یابان و ئەوروپای دوای جەنگ چۆن دروستکرانەوە؟
بەلام ئەوەی دەسەلاتی حیزبیی شاخیی رۆژێک، دەقیقەیەک، سانیەیەک بیری لێنەکردبێتەوە ئاوەدانکردنەوەی ناوچە ئەنفالکراوەکان و ژیان و خۆشیی ئینسانی کوردە؟
یەکەم بیرو نێوبیرو دوا بیریان مونافەسەو فڕکانێ لە داگیرکردنی خاک و زەوی و مالی خەلک و ماڵی گشتیی بوو.
ئەوەتا هێشتا قوربانیانی کیمیایی یەکە دەمرن و کەس ئاوڕی لێنەداونەوە.
بەلام ئەمە سەیر نییە بۆ حیزىێک سەرۆکەکەی لە دوای کیمیابارانی هەلەبجە قاقا پێکەنی بێت و وتبێتی: ئاخ بۆ دوو هەڵەبجەی تر ، بە یەکجاری رزگارمان دەبوو؟
یان دوای ٤٠ ساڵ شەڕی ناوخۆیی خوێناویی دژی بنەمالەو بنەماڵەچێتی، منالێکی هەرزەکاری نەفامی خۆی بکاتە نوێنەر لە گەورەترین ولاتی دنیادا تا سوکایەتی بە خەلکی هەلەبجە بکات و پیاویش نەبێت نووزە بکات؟
ئایا ریفۆرمخوازەکان قسەیەکیان دژی ئەمە کرد؟
ئایا نارەزاییەتییان بەرامبەر دامەزراندنی بنەماڵەچێتیی لە ناو یەکێتیدا نیشان دا؟
ئایا دوای چەند ساڵ قاقایەکەی سەرۆکیان بۆ هەڵەبجە ئاشکرا کرد و، بۆ؟
1,719 جار بینــراوە لەڕەهێڵپۆست
