نعوم شومسكي : بۆچی ئەمەریکیەکان شتێک دەربارەی سیاستە کۆلۆنیالییەکانی وڵاتەکەیان نازانن ؟
بۆچی ئەمەریکیەکان شتێک دەربارەی سیاستە کۆلۆنیالییەکانی وڵاتەکەیان نازانن ؟
هەرچی لە واشنتۆنەوە قسەی لەسەر نەکرێت ، لە ڕاگەیاندنەکانەوە قسەی لەسەر ناکرێت .
ئەمریکا دژی دیموکراتیەتە لە وڵاتانی عەرەبدا .
دۆستی ئەمەریکا ، سەرۆکە دیکتاتۆرەکانی عەرەبە ، نەک گەلی عەرەب .
وەرگێڕانی بۆ عەرەبی : حسام عابر
وەرگێرانی بۆ کوردی: جیهاد موحەمەد
سەرچاوە : حوار متەمەدن
کاتێک ، گوێت لەوە دەبێت کە ئێران گەورەترین هەڕەشەیە لەسەر ئاشتی ، پێویستە سێ پرسیار لە خۆت بکەیت . پرسیاری یەکەم/ کێ بڕوا بەوە دەکات کە ئێران گەورەترین هەڕەشەیە لەسەر ئاشتی؟ پرسیاری دوەم/ کام هەڕەشە ؟ پرسیاری سێیەم / ئەگەر هەڕەشەیەکی وا هەیە ، چیی پێویستە بیکەین بۆ بەرپەرچدانەوەی؟
هەموو شتێک لە ڕۆژنامەکاندا دەخوێنرێتەوە ، وەک تۆماس فریدمان نووسیوێتی کە قسە لەسەر ڕاگەیاندن دەکات : چەند نەتەوە یەکگرتووەکانی ئەمریکا ئارەزوو دەکەن فشاربکەن لە پێناوی فەراهەمکردنی دیموکراتیەتدا ، لە جیهانی عەرەبیدا .. بەڵام ڕەوشەکە بە تەواویی بە پێچەوانەوەیە ، فشارکردن لە پێناوی فەرهامکردنی دیموکراتیەتدا بۆ سەرۆکەکانی ئامریکا مەسەلەیەکی ترسناکە .
لەو مەسەلانەوە دەستدەکەم بە قسەکردن کە پێوەندییان بە ڕاگەیاندنەوە هەیە . هەرچ شتێکی گرنگ هەبێت راگەیاندنی دەسەبژێری تایبەتی ئەمریکی دەیمرێنێت ، ئەویش بۆ ئەوەی پارێزگاری بکات لە ( بێلایەنی )!.
بێلایەنی ، مانایەکی زۆر دیاریکراویی هەیە لە کولتووری ڕاگەیاندنی ئەمەریکاو سیاسەتەکەیدا، بە مانای جوینەوە( کاوێژکردن ) دێت ، هەرچ شتێک کە بە وردی لە واشنتۆندا قسەی لەسەر بوترێت‌و راگەیاندن بیەوێت بیورووژێنێت ، پێیدەڵێن ئەوە جوینەوەی بابەتەکانە . ئەگەر ڕاگەیاندن چەند جار قسە لە سەربابەتێکی گرنگ بکات ، ئەوە لە کولتووری ڕاگەیاندنی ئەمریکیدا ، بە مانای دژایەتیکردن
دێت ، بە مانای لایەندارییکردن‌و نا بابەتییانە یان سۆزداریی‌و شتی تری لەم بابەتانە دێت .
کۆنسێپتێکی تر هەیە : ئەویش ، واقیعیەتە، بە زۆری ئەوەی لای ڕاگەیاندنی ئەمریکی ( بێلایەنییە ) ، لەگەڵ واقیعدا جێبەجێناکرێت ، لە ڕاستییدا ، بە زۆری بۆشاییەکی گەورە دەکەوێتە نێوانیانەوە .
ئێستا قسە لەسەر ئەو( بێلایەنییە ) دەکەم‌و دواتر قسە لەسەر ( واقیعیەت) و لە کۆتادا بە خێرایی قسە لەسەر سیاسەتی دەرەوەی ئەمریکی دەکەم ، هەندێک مەسەلە هەیە ، لە نێوان ئەوەی لە واشتنتۆنەوە دەردەچێت ، لەگەڵ ئەوەی لە راگەیاندنی ئەمریکیەوە ڕادەگەیەنرێت ، وەک یەک وایە . راگەیاندنی ئەمریکی هیچ شتێکی گەوهەری زیاد ناکات بۆی ، بەڵکو تەنیا ئەوەی کە پێیدەوترێت “بێلایەنیانە ” ئەوە رادەگەیەنێت ، واتا بە پلەی یەکەم ئەوەی ڕاگەیاندن دەیڵێتەوە ، قسەکانی بەرپرسانی واشنتۆنە .
یەک نموونە لەسەر ئەمە دەخەمە ڕوو، ئەویش ئەو کەمپینە بوو کە سەرۆک ئۆباما درووستیکرد بۆ تیرۆرکردن , واتا مەبەستم ئەو کەمپینە بوو کە بە فڕۆکەی بێ فرۆکەوان کردیان بۆ تیرۆرکردن . ئەوەی کە لەمەدا شایانی تێبینی‌و هەڵوەستەکردن بێت ، ئەوەیە ، چەندین دەوڵەت هەن کە کەمپینی وایان کردوە بۆ تیرۆرکردن ، وەک سەرۆکی تشیلی بینوشیە ، خواروی ئەفەریقاش ئەم کەمپینەی بە خۆیەوە بینی ، خومەینی ، لە ئێراندا بە هەمان شێوە ، هەروەها ئیسرائیل ، سڵانە ئەمە دەکات ، بەڵام لە نێوان ئەمانەو کەمپینەکەی ئۆبامادا ، بۆ تیرۆرکردن ، بەو شێوەیەیی کە گەورەکراو فراوانکراو لە ڕووی تەکنیکییەوە گەشەی پێدرا ، بەراورد ناکرێت ، لەگەڵ ئەوانەی کە ئاماژەمان پێدا .
بۆ خوێندنەوەی تەواوی بابەتەکە کلیک بکەرە سەر — نعوم شومسك1
