نەوزادی موهەندیس: بڕیاری ئۆپیك بەكەمكردنەوەی بەرهەمی نەوت و كاریگەریەكانی لەسەر ئابوری جیهان.
کلیک بکەرە سەر وێنەی نوسەر دەگەیت بە ئەرشیڤەکەی
ڕۆژی 4 شەممە ڕێكەوتی 5/10/2022 وڵاتانی ئۆپێك لە شاری ڤییەنا كۆبونەوەی 45هەمینی لیژنەی چاودێری و كۆبونەوەی 33هەمینی وەزاری خۆی ئەنجامدا بەمەبەستی گفتوگۆكردن دەربارەی گۆڕانكاری و پێشهاتەكان لە بازاڕەكانی نەوتی جیهانیدا و گەیشتنە ئەو بڕیارەی كە:
لەسەرەتای مانگی 11/ 2022وە بڕی 2 ملیۆن بەرمیل نەوت ڕۆژانە كەمدەكەنەوە لەبەرهەمهێنان واتە مانگانە 60 ملیۆن بەرمیل.كە ئەمە گەورەترین كەمكردنەوەیە لەدوای پەتای كۆڕۆناوە لەمانگی ئازاری 2020وە.ئۆپیك+ وەك ڕێكخراوێكی میحوەری خۆی بەبەرپرسیار دەزانێت لەبەرامبەر ئابوری جیهاندا و هەربۆیە ئەم بڕیارەی لە بەرژەوەندی وەبەرهێنەران و بەكاربەرانی نەوتدا داوە و وەك سیاسەتێكی جێگیری پێشووتری خۆی.
هۆكارەكانی ئەم بڕیارە:
1. نرخەكانی نەوت ڕوو لە دابەزین بوو كە مەترسی دەكرا بێتە سەر 50 دۆلار لە 120 دۆلارەوە پێش 3 مانگ و لەم ماوەی مانگ و چەند هەفتەیەدا ڕێژەی 35% لە نرخەكان دابەزیبوون و هاتنە خوار 90 دۆلارەوە.
2. بڕی بەرهەمهێنانی نەوت زۆرتر بوو لە بڕی داواكراو لە بازاڕەكاندا((عرچ و گلب)).
وەك وەزیری نەوتی سعودیە امیر عبدالعزیز بن سەلمان دەڵێت (( ئەم دۆخەی ئێستای بازاڕەكانی نەوتی جیهانی زۆر تەمومژاویە و لەماوەی 30 ساڵی ڕابووردوودا وەك كەسێكی بە ئەزموون لەو بوارەدا دۆخی وام نەبینیوە)).
باشیەكانی ئەم بڕیارە:
1. دەبێتە هۆی ڕاگرتنی هاوسەنگی نرخەكانی نەوت لە بازاڕەكانی جیهاندا.
2. عرچ و گلب هاوسەنگدەبنەوە.
3.ڕێگا نادات كە نرخەكان زیاتر داببەزێت.
كاریگەریە خراپەكانی ئەم بڕیارە:
ئەم بڕیاری كەمكردنەوەیە بەتەنها زیان بەو وڵاتانە دەگەیەنێت كە داهاتێكی كەم یان مام ناوەندیان هەیە، چونكە بەرزی نرخەكانی نەوت دەبێتە هۆی بەرزبونەوەی نرخی كاڵاو واڵاكان بۆ هەمووان.
ئەمریكا بۆ لەم بڕیارە پەست و توڕە و ترساویشە:
ئاشكرایە ئەمریكا گەورەترین بەكاربەری نەوتە لەجیهاندا و پێویستی زۆری بەنەوت هەیە و لەوماوەیەی پێشووشدا لە یەدەگی ستراتیجی خۆی نەوتی زۆری بەكارهێناوە،بۆیە ئەمریكا هەمیشە گەرەكێتی نرخی نەوت لە نێوان 50-80 دۆلاردا بێت.
بەكەمبونەوەی ئەو بڕە نەوتە دەبێتە هۆی بەرزبونەوەی نرخەكانی نەوت لەجیهاندا لەسەر ئەمریكا زۆر دەكەوێت و لەناوخۆشیدا دەبێتەهۆی بەرزبونەوەی نرخی بەنزین و غازی سروشتیش.
بەتایبەتیش لەم كاتەدا كە لە ئەمریكادا سەرقاڵی هەڵبژاردنی تازەكردنەوەی نیوەیی كۆنگرێسی ئەمریكان و پارتی دیموكراتەكان بەسەرۆكایەتی بایدن دەترسن كە شكستبێنن. و ئەم بڕیارە بەكارێكی دوژمنكارانەی سعودیە و ئیمارات و كوێت دادەنێن بۆ خۆیان و دەڵێن پاڵیانداوەتەوە بە ڕووسیاوە.و كۆی بڕیارەكەش بە كورتبینی وەصف دەكات.
• كاریگەریەكانی بڕیارەكە لەسەر عێراق و هەرێمی كوردستان:
ئاشكرایە عێراق چوارهەم وڵاتی بەرهەمهێنی ئەم گروپەیە و پێنجەمیشە لە بڕی یەدەگی نەوتی جیهاندا كە بە 140 ملیار بەرمیل دادەنرێت.
عێراق لەمانگی 9/2022دا بەم شێوەیە بەرهەمی نەوتی هێناوە:
بڕی 98765153 بەرمیل نەوتی بەرهەمهێناوە
داهاتەكەی بریتیە لە 8.733 ملیار دۆلار
ڕۆژانە 3.292000 بەرمیلی هەناردەكردوە
بەتێكڕای 88.83 دۆلار بۆ 1 بەرمیل نەوت
ئەو بڕەی كە لەپشكی عێراق كەمدەبێتەوە لە ئەنجامی ئەم بڕیارەدا بریتیە لە 220هەزار بەرمیل لە ڕۆژێكدا.كەوەك وەزیری نەوت و كۆمپانیای سۆمۆ دەڵێن زۆر كاریگەر نابێت چونكە دەتوانین لەناوخۆدا ئەو بڕە ساغبكەینەوە.
بڕیارەكە بۆ عێراق باشە و دەبێتە هۆی زیادبوونی داهاتی مانگانە.
بۆ سەرهەرێمی كوردستان
كاریگەری باشە و بەهەمان شێوە نەوتەكەی بەنرخی زیاتر دەفرۆشێت.
بەڵام دەبێت هەرێمی كوردستان خۆی ئامادەبكات بۆ هەر ئەگەرێك لە ئایندەدا بە زیادكردنی بڕی بەرهەمی نەوتی جیهانی و دابەزینی نرخەكان لەكاتێكدا ئەمریكا فشارەكانی بۆ سەر سعودیە و ئیمارات و كوێت زیاتر بكات بۆ بەرزكردنەوەی بڕی بەرهەمیان و لەكاتی ڕاوەستانی جەنگی ڕوسیا و ئۆكرایناشدا، لەو كاتەدا حكومەتی هەرێم داهاتی كەم دەكات وناتوانێت تەنانەت مووچەش لەكاتی خۆیدا بدات بۆیە گەرەكە كە حكومەتی هەرێم:
1. تابتوانێت داهات زیاد بكات بۆ ڕۆژی تەنگانە و یەدەگی دراوی نەختینەی هەبێت.
2. داوا لەحكومەتی بەغداد بكات بۆ ناردنی 200ملیار دینارەكەی مانگانە.
بەم شێوەیە دەكرێت كاریگەریە خراپەكانی دابەزینی نرخەكانی نەوت لەسەر هەرێمی كوردستان كەمبكرێتەوە.
کلیک بکەرە سەر وێنەی نوسەر دەگەیت بە ئەرشیڤەکەی