عەبدوڵا کەریم مەحمود: یادەوەری دابران – بەشی کۆتا.

عەبدوڵا کەریم مەحمود

ئەرک نەبێت، کلیک بکەرە سەر سمبولی فەیسبووک، ئەم بابەتە بنێرە سەر بەشەکەت

لە بەرگەڵو بیستم کاک هەڤاڵ کوێستانی دەست بەرداری ئیزدگەی دەنگی کوردستان بووە، لە گەڵ كاک جەباری پورزایدا لە گوندی مەرگە دانیشوون، ئەو شەوە لەگەڵ کاک ئازاد چالاک و کا ک فەرید ئەسەسەرد و کاک پشتیوان و کاک رەنجی ئەندازیارو کاک سەربەستی حاجی، بەقسەی خۆش بەڕی کرد.

الشریر… شەڕەنگێز
کاک فەرید ئەسەسەرد چەند توێژەرو نووسەرو رۆژنامەنووس و وەرگێڕو محلیلێکی سیاسیی، خاوەن ئەزموونی بەتوانایە، ئەوەندەش هونەرمەندێکی کۆمییدیی لێهاتووە،گەر لە نزیکەوە نەیناسیت وادەزانی کەسێکی مڕو مۆچە، بەڵام توانایەکی باڵای هەیە لە دروست کردنی نوکتەی حازر بەدەست و تەنزی کۆمیدیای هونەری نوکتە، ئەو وەک ئەکتەرێکی کومیدی دەتوانێت رۆڵی باڵا لە گێرانەوەی تەنزی نوکتە و دیمەنی سەرنج راکێشەری کۆمیدیادا ببینێت، لەو رۆڵەی خۆی ئامادەیی دەکات و بەرجەستەی دەکات بە جۆرە زمانێك گۆڕانکاری لە تۆنی دەنگ و روخساریدا دەکات، بە جۆرە جوڵەیە ک بە شێوە دەڕبڕینێک دیمەنە کۆمیدیایەکان پێشکەش دەکات، ئەو جۆرە هونەی تەنز ئامێزە کۆمیدیایە تایبەتمەندیەکی (ئەسەسەردانەی ) خۆی هەیە.
کاک (فەرید ئەسەسەرد) بە تەنیا خۆی بڵاوکراوەیەکی بە ناوی (الشریر ) بە واتای ( شەڕەنگێژ ) بە دەست و خەتی خۆی لە شێوەی رۆژنامە، بە نوکتە کۆمیدی و دیمەنی تەنز ئامێزی سەرنج راکێشەرو کاریکاتێری توانجی سیاسیی لە بەرگەڵو بڵاو دەکردەوە، پاڵەوانی تەنزو نوکتەکانی لە سەرکردە سیاسییەکانەوە تاهەموو هاوڕیکانی خۆی دەگرتەوە.

سەری ساڵی 1986
لە یەکەم رۆژەوە کە رووم کردە شاخ، دەمویست وەک نووسەرێک وتار بۆ رادیۆی گەلی کوردستان بنوسم،گرنگی بدەم بە ژیانی شەهیدانی نیشتمان، بەڵام بە هۆی راپۆرت نووسێکەوە دەرگای رادیۆیان لەسەرم داخست، ئەو خولیاو حەزەی ئەو سەردەمەی پێشمەرگایەتی و شاخیان کوشتم.
لە مانگی 12ی 1985 ماڵمان لە هەڵەدنەوە گواستەوە بۆ گوندی گەڕەدێ، ژوورەکەم و ژوورەکەی مامۆستا( حەمەرەوف) بەتەنیشت یەکەوەبوون، لەخوار ماڵی حاجی کەریمی گەڕەدێ.
شەوی سەری ساڵی 1986 لەگەڵ مامۆستا حەمەرەوف و کاک سەلا م سەعید مەولود، بە قسەی خۆش و نوکتەو یادەوەری ساڵی نوێمان، تا درەنگانی شەو بەڕی کرد.

لەقزلەرەوە بۆ مێرگەپان
ساڵی 1987 بە هۆی تۆپباران و کیمیابارانی گوندی قزلەرەوە، نەمانتوانی لە ناو گوندی قزلەر بمێنینەوە. لە مانگی 9ی 1987 لە گەڵ کاک بەهادین ئەحمەد و کاک تەها سەعید و کاک کەمال سەرسپی، هەریەکەمان کوخێکمان لە نزیک کانیەک لە خوار ماڵە جافەکانی مێرگەپان دروست کرد، ئەوساڵە بەفرێکی زۆر باری، چەند جارێک هەرەسی بەفری پیرەمەگرون ئەودۆڵەی هەژاند.
لەمانگی یەکی ساڵی 1988 ئاردمان نەما بە هۆی ئابڵۆقەی ئابوورییەوە، هیچ ئازوقەیەک دەست نەدەکەوت، بەیانیەکیان لە مێرگەپانەوە رووم کردە گوندی هەنارانی کۆنی نزیک سلێمانی، ئاردم دەست نەکەوت، بەدەستی بەتاڵ گەڕامەوە. لە رێگا پیاوێکم بینی لە سلێمانییەوە هاتبوو، براکەی جاش بوو، مانگێک لەمەوبەر لە شەڕێکدا بە دیل گیرابوو، زیندان بوو لە بەرگەڵو. لە روخسارو قسەکردنەکەیدا ترسێکی زۆر دەخوێنرایەوە و وتی: هەرچواردەورتان هەمووی بە سوپای عیراق تەنراوە، لە شار دەنگ بڵاوە سوپاو جاش هێرش دەکەنە سەر سەرکردایەتی کە گەیشتینە گوندی قزلەروە، ئەو رووی کردە چۆخماخ و منیش هەنگاوم نا بەرەو مێرگەپان.
باڵی تاریکایی ناوچەکەی داگرت، گەیشتمەوە ژوورەکەم لە مێرگەپان، بۆ بەیانیەکەی رووم کردەوە چوخماخ، رێگای مالومەم گرتە بەر، تا گەیشتمە گاپیڵۆن، ئاردم دەست نەکەوت و گەڕامەوە.

چاوەڕوانی
لە بەرزایی شاخەکەوە شۆڕبومەوە بۆ ناوچنارو دارودرەختەکەی گوێ چەمەکەی خوار چۆخماخ، مامۆستا حەمە رەوف م بینی و وتی: هەواڵم لە شارەوە پێ گەێشتوە، سوپای عێراق بە نیازە هێرشیکی گەورە بکاتە سەر سەرکردایەتی، دەمێکە کەژاڵ و کۆبین لە سلێمانین و دوو رۆژە ناسیاوێکم راسپاردوە پێش هێرشەکە بیانهێنێتەوە بۆ چۆخماخ، هیچ دەنگ و باسیان نازانم. زۆر هەوڵیدا شەو لای ئەو بمێنمەوە، ماڵ ئاوایم لێ کرد. بە ناو بەفرەکەدا رێگای هەورازەکەم بەرە و ناوقەدی رێگای یاخسەمەر گرتە بەر، لە تولە رێگاکەی ناو درەختە چڕەکانی لای گردەکەوە بەرامبەر بەچیای ئاسنگەران، ئەو رێچکەیەم گرتەبەر بۆ قاترۆڵی، لە لوتکەی قاتڕۆڵی یەوە بەرەو دۆڵەکەی خوارەوە شۆڕبوومەوە، تەمێکێ چڕ پیرەمەگرون و مێرگەپانی تەنی بوو، بە ئاستەم پێ ییەکانم لە ناو نقومی بەفرەکە دەبینی، هەستم بە ماندوو بوون دەکرد، هەنگاوەکانم بە زەحمەت لە ناو قوڵایی بەفرەکەدا بۆ دەنرا،لە خوار قاترۆڵییەوە هەنگاوەکانم خێراترکرد. باڵی تاریکایی بەسەر مێرگەپاندا کشا، بە رێگاوە بووم بە ئاستەم رووناکی چراکەی ماڵی خۆمانم لە ناو ئەو تەم و بەفرو زریانەی مێرگەپاندا بینی.
لە دوای نیوەڕۆی 3. 3. 1988، ئێمە لە مێرگەپان بووین، بەشی تۆپخانەو فڕۆکە جەنگییەکان هەموو سەنگەری پێشمەرگەو گوندەکانی نوقمی تۆپ و راجیمەو ژەهری کیمیا کردبوو،سوپای ئەنفال لە رۆژهەڵاتەوە گوندی قزلەری گرت بوو، لە لای رۆژ ئاواشەوە گوندی هۆمەرقەوم و شەدەڵەی گرت بوو. ژیانی هەموو ئەو خانەوادانەی مێرگەپان لە مەترسی ژەهرباران و مەرگ و ئەنفالدا بوو، کاک ملازم عومەر لێپرسراوی مەکتەبی عەسکەری پێی راگەیاندین: هەموو ئەو خانەوادانەی مێرگەپان و بەختۆخە بە خێرایی رووبکەنە سەر سنووری عیراق و ئێران.
ئێمەو چەندان خانەوادەی تر، دوای نیوەڕۆ لە مێرگەپانەوە بە شاخی قاترۆڵیدا سەرکەوتین و چوینە ناو یاخسەمەر، بۆنی ژەهری کیمیایی لێ دەهات. روومان کردە بارەگای تۆپخانەی شۆڕش لە نزیک گویزیلە، شەوێک لەوێ ماینەوە، دوای نیوەڕۆکەی لە خوار رێگاکەی چاڵاوە چوینە نزیک بەرگەڵو، لەوێوە بە بەرزاییەکانی شاخی کەرکەردا سەرکەوتین، دنیا تاریک داهات بوو گەیشتینە گۆمەزەڵ، بەیانییەکەی بە دۆڵی شێخ محەمەدا تێ پەڕین و تا گەیشتینە گەڵاڵە و سەفرە و شاناخسێ و بانە و سەقز و دوای چەند رۆژێک هەواڵی مەرگی حەمە رەوف و هاوڕێکانیم لە ژەهربارانی شاناخسێ بیست. ئەو هەواڵە جەرگبڕە بە جۆرێک رۆحی داگیرکردم، باڵی خەیاڵی گەڕاندمەوە: بۆ ئەو ساتانەی حەمە رەوف پێ وتیم: چاوەڕوانی کەژاڵی هاوسەرم و کۆبینی کوڕم دەکەم بگەڕینەوە، ئێستا کەژاڵ و کۆبین، چاوەروانن حەمە رەوف ببنەوە، رەشەبای ژەهر لە یەکتریی ون کردن.