قوتەیبە فازڵ: تەمووز و ڕووداوەکانی.
مانگی تەموز بە هێندەی گەرمیەکەی ڕووداوی گەرم و پڕ سەرنجی بۆ قەدەری گەلانی عێراق هەبووە لە ڕابردوو ئێستاشدا، وەک ئەوەی کە نووسینەوەی مێژووی ئەم وڵاتە بۆ مانگی تەمووز دانرابێت، گۆڕانکاریە ئیداریەکانی ئێستای سلێمانی و کشانەوەی سەدریەکان لە هەڵبژاردن و حکومەتی عێراق شایەتی بەردەوامی ڕوداوە گەرمەکانی گەلانی عێراقن لە مانگی تەمووزدا بە خۆشی و تاڵیەکانیەوە.
لە 14- 07- 1958 کودەتای سوپا بەسەر ڕژێمی پاشایەتی هیوایەک بوو بۆ گەلانی عێراق بەسەرجەم چین و توێژ و نەتەوەو مەزهەبەکانەوە، لاپەڕەیەکی نوێ بوو بەڕووی گەلانی عێراقدا، ئەو کودەتایە وا دەبینرا کە دەرچەیەک بێت بۆ ڕزگاربوون لە پاشکۆیەتی و هەنگاوێک بێت بەرەو سەربەخۆیی بڕیار و نیشتمان، بۆ گەلی کوردیش دەیان هیوا لە ئاسۆدا دەبینرا، بەڵام دەستی دەرەکی و وڵات فرۆشانی نێوخۆیی هەر زوو ئەو ترووسکەی هیوایەیان بە کودەتایەکی تر لەناو برد.
لە 17 و 30 تەموزی 1968 یشدا دوو کودەتایی دوا بە دوای یەکی بەعسیەکان وڵاتی بەرەو وێرانەیەک برد کە تا ئێستاش گەلانی عێراق باجی ئەو کودەتایە دەدەن، وێرانی و خوێن و کاولکاری و هەژاریش هەر لەو کاتەوە بووەتە ناسنامەی وڵات و هاوڵاتیانی.
بەداخەوە تا ئێستاش ئەم وڵاتە بە عەقڵیەتێکی داخراوەوە ئیدارە دەدرێت عەقڵیەتێک کە وڵات بەرەو سەدەکانی ناوەڕاست دەگەڕێنێتەوە گەر وانیە، چۆن دەبێت چارەنووسی وڵات وهاوڵاتیان بەدەستی چەند کەسانێکەوە بێت کە بڕیاری هەموو شتیان لە دەرەوەی وڵاتەوە بێت؟
گەر وانیە پیاوانی ئاینی چ کاریان بەسەر هەڵبژاردن و حکومەتەوە هەیە؟
یاخوود وڵاتانی دراوسێ چ هۆکارێک وایان لێدەکات لە هەموو بڕیارێکی ئەم وڵاتەدا بەشدار بن؟
بەداخەوە بەشێکی زۆری هاوڵاتیانی عێراق تائێستاش ئازادی و بریاریان لە دەستی مەزهەب و حیزب و کەسایەتیەکاندایە، ئەم پۆڵێنە بەشێک لە هاوڵاتیانی کوردستانیش دەگرێتەوە و لێی بەدەر نین.
دەبینین وەک دروشم هەمووان داوای چاکسازی و بەڕێوەبردنێکی تۆکمە دەکەن بۆ وڵات بەڵام کە دێتە سەر واقیع بەرژەوەندیە تاکە کەسیەکان و بەرژەوەندیە حیزبی و مەزهەبیەکان دەخرێنە پێش هەمووشت بە سەدان ملیار دۆلار لە سامانی ئەم وڵاتە بەهەدەر چووەو هەر ئەم سیاسیانەش لەسەر کورسی دەسەڵات و بەڕێوەبردنن.
لەم گەرمایەی مانگی تەمووزدا جارێکی تر گۆڕەپانی سیاسی وڵات بە چەند وتار و هەنگاوێکی نابەرپرسانەی سیاسیەکان خەریکە پەلکێشی نێو زۆنگاوێکی نەهامەتی دەبێت، بە بڕیاری کشانەوەی سەدریەکان لە هەڵبژاردن و حکومەت دەیان هەزار لە لایەنگرانیان کوێرانە کەوتنە هوتاف کێشان و خۆبەقوربانی کردن بێ ئەوەی ئاوڕێک بدەنەوە کە ئەمان چیان بۆ کردوون تا بەو شێوەیە گیان و ماڵ و داهاتوویان دەدەنە دەستیان.
ئەگەر سەیری هەرێمی کوردستانیش بکەین گۆڕانکاریەکان زۆر بە خێرایی تێپەڕ دەبن و هەنگاوەکان بەرەو یەک هەڵوێستی دەبردرێن چ لەسەر ئاستی نەتەوەیی و چ لەسەر ئاستی ناوخۆیی کە ئەمەش هەنگاوێکی ئیجابیە و دەتوانرێت هیوای لەسەر هەڵبچنرێت، دەکرێت ئەم هەنگاوە ناوخۆییانەی بەرەو تەبایی دەنرێت بکرێتە بنەمایەک بۆ یەکخستنی هەڵوێستەکان سەبارەت بە هەموو پرسە نیشتمانیەکان لە ئایندەدا و گۆڕانکاری ڕیشەیی لە هەڵوێستی نێونەتەوەیی دروست بکات سەبارەت بە دۆزی کورد کە ببێتە دەرچەیەک بۆ سەربەخۆی.
